Wat hebben partijen bedoeld met hun pensioenafspraak bij scheiding?

Partijen zijn gehuwd in 1975. Op 2 november 1994 heeft de vrouw een verzoek tot scheiding ingediend. Bij beschikking d.d. 2 juni 1995 is de scheiding uitgesproken en op 15 augustus 2015 ingeschreven in de registers van de burgerlijke stand. In het kader van de scheiding hebben partijen met elkaar gesproken over pensioen. Dit heeft geleid tot een drietal stukken: een handgeschreven verklaring van partijen – een ongedateerd echtscheidingsconvenant en een notariële akte d.d. 21 december 1995. In de verklaring is opgenomen:

“Pensioenrechten:
Besloten wordt dat op het moment dat pensioen ontvangen gaat worden dit onderwerp opnieuw besproken gaat worden. Tot die tijd zullen geen stappen ondernomen worden betreffende deze.”

In het convenant is opgenomen:
“o. Uitdrukkelijk sluiten partijen de toepasselijkheid uit van de Wet Verevening Pensioenrechten bij echtscheiding, echter komen partijen overeen dat op het moment dat het pensioen ontvangen gaat worden hieromtrent nader overleg zal plaatsvinden. Tot die tijd zullen partijen geen stappen ondernemen betreffende de verkrijging van pensioenrechten.”

In de notariële akte is het volgende opgenomen:
“XI. PENSIOENVERREKENING/-VEREVENING.
Partijen sluiten uitdrukkelijk uit de toepasselijkheid van de Wet Verevening Pensioenrechten bij echtscheiding, echter partijen komen overeen dat op het moment dat het pensioen ontvangen gaat worden hieromtrent nader overleg zal plaatsvinden. Tot die tijd zullen partijen geen stappen ondernemen betreffende de verkrijging van pensioenrechten.”

Op het moment dat de man de pensioengerechtigde leeftijd benadert, maakt de vrouw aanspraak op pensioen. De man stelt zich op het standpunt dat ze de Wet VPS hebben uitgesloten en dat de vrouw geen aanspraak kan maken op zijn pensioen. De vrouw is om die reden een procedure gestart. De rechtbank heeft de vorderingen van de vrouw toegewezen. De man is in hoger beroep gegaan. Hij beroept zich op het convenant en de akte en stelt dat de toevoeging na de uitsluiting van de Wet VPS ziet op de situatie dat de relatie tussen de man en de vrouw hersteld zou zijn op pensioendatum. Volgens de vrouw is daarmee alleen bedoeld dat zij geen onmiddellijk recht kreeg ten tijde van de scheiding. Ook het Gerechtshof volgt de standpunten van de vrouw.

Het Hof overweegt hierbij als volgt. De gemaakte afspraken moeten uitgelegd worden aan de hand van de Haviltex-maatstaf. Partijen zijn eerst overeengekomen dat het pensioen besproken zal worden op het moment dat het ingaat. Op grond daarvan heeft de vrouw recht op verevening. Zij heeft dit recht niet prijsgegeven. De man heeft dit ook niet aangetoond. Ondanks dat in het convenant en de akte is opgenomen dat de Wet VPS wordt uitgesloten, is geen verwijzing naar de betreffende artikelen uit deze wet opgenomen. Daarbij is de uitsluiting van de wet geclausuleerd. Immers, bij pensionering zal nader overleg plaatsvinden. De stelling van de man dat dit alleen ziet op de situatie dat de relatie hersteld zou zijn, kan niet opgaan, want in die situatie heeft de vrouw geen belang bij verdeling van pensioen. Ook de toevoeging dat tot het moment van pensionering geen nadere stappen ondernomen zullen worden, duiden op het niet prijsgeven van pensioen.

Kortom, de vrouw maakt nu alsnog terecht aanspraak op verevening volgens het Hof. De betreffende uitspraak laat maar weer eens zien, hoe belangrijk het is om duidelijke afspraken te maken én vast te leggen op het moment van scheiding, waarbij verwijzing naar wetgeving en toepasselijke artikelen noodzakelijk is. Een check van deze afspraken is dan ook zeker aan te raden. (Gerechtshof ’s-Hertogenbosch, 16 juni 2020, ECLI:NL:GHSHE:2020:1799)

Heeft u vragen over pensioenafspraken bij echtscheiding, wij zijn u graag van dienst. Wij zijn telefonisch bereikbaar via 013 – 507 07 40 of u kunt gebruik maken van onderstaand antwoordformulier, dan nemen wij contact met u op.