Geplaatst op 13 november 2025
Is ook de pensioenschade in transitie? Een drieluik.
Een inleiding
De overgang naar het nieuwe pensioenstelsel in Nederland, zoals vastgelegd in de Wet toekomst pensioenen (Wtp), brengt ingrijpende veranderingen met zich mee.
Met name de overstap van een leeftijdsafhankelijke premie naar een vlakke premie kan voor sommige werknemers financieel nadelig uitpakken, vooral voor werknemers tussen de 40 en 55 jaar.
In onderstaande afbeelding is te zien dat oudere werknemers inleg ‘missen’ door de overstap naar een vlakke premie.
Leeftijdsafhankelijke versus vlakke premie
In deze afbeelding is te zien dat oudere werknemers inleg ‘missen’ door de overstap naar een vlakke premie.
Werkgevers hebben op grond van de Wtp de mogelijkheid om de zogenoemde eerbiedigende werking toe te passen. Dit houdt in dat huidige werknemers hun leeftijdsafhankelijke premieopbouw behouden. De andere opties is dat alle werknemers, zowel huidig als nieuw, direct overgaan naar een vlakke premie.
Belangrijk om te weten is dat de eerbiedigende werking niet geldt voor werknemers die ná deze keuze in dienst treden bij de werkgever. In de praktijk betekent dit dat een werkgever die de eerbiedigende werking toepast, twee verschillende pensioenregelingen hanteert:
- voor huidige werknemers: de leeftijdsafhankelijke premieopbouw,
- voor nieuwe werknemers: de vlakke premie.
Werkgevers moeten, als wordt besloten om voor alle werknemers een vlakke premieopbouw in te voeren, werknemers die hierdoor minder pensioenopbouw hebben, compenseren. Dit kan in de pensioensfeer of in de loonsfeer.
Bij ontslag van een werknemer die een leeftijdsafhankelijke premieopbouw behoudt (onder de eerbiedigende werking), geldt dat bij een nieuwe werkgever altijd een terugval optreedt naar een vlakke premie. Deze terugval wordt, vooralsnog, niet meegenomen bij de berekening van de transitievergoeding. Een compensatie in de loonsfeer daarentegen wel.
In dit drieluik belichten wij het thema pensioenschade vanuit drie perspectieven:
- de werknemer,
- de werkgever, en
- de adviseur.
We laten zien hoe ieder van hen inzicht kan krijgen in de gevolgen van de transitie en welke keuzes of acties passend zijn.
De werknemer: inzicht is de beste bescherming
In het eerste deel van dit drieluik zal worden ingegaan op de positie van de werknemer. Voor werknemers is de overgang naar een vlakke premie een goed moment om stil te staan bij de eigen pensioenopbouw. De impact kan, afhankelijk van de leeftijd, aanzienlijk zijn.
Werknemers die eerder profiteerden van een leeftijdsafhankelijke premie kunnen in de toekomst minder pensioen opbouwen. Dit terwijl voornamelijk jongere werknemers juist profiteren van de vlakke premieopbouw. Dit leeftijdsverschil maakt het belangrijk om inzicht te krijgen in de persoonlijke aanspraken en de mogelijke compensatiescenario’s.
Compensatie kan plaatsvinden binnen de pensioensfeer of in de loonsfeer.
Het is voor werknemers belangrijk te beseffen dat compensatie in de loonsfeer wél wordt meegenomen in de transitievergoeding, terwijl de terugval van een leeftijdsafhankelijke naar een vlakke premieopbouw bij ontslag niet wordt meegenomen. Dit is eveneens van toepassing wanneer de werknemer zelf ontslag neemt. De werknemer op wie de eerbiedigende werking van toepassing is, dient ook te overwegen welke gevolgen ontslag nemen heeft voor zijn pensioenopbouw.
Een werknemer die geniet van een blijvende leeftijdsafhankelijke premieopbouw zal bij ontslag altijd terugvallen op een vlakke premieopbouw. Na de transitie mag bij een nieuw dienstverband immers geen leeftijdsafhankelijke premieopbouw meer worden aangeboden. Deze terugval kan in de praktijk aanzienlijke gevolgen hebben voor de pensioenopbouw van een werknemer.
Het is goed denkbaar dat een werknemer het verlies in de pensioenopbouw in een ontslagprocedure wil verhalen op zijn werkgever. Bijvoorbeeld als onderdeel van de billijke vergoeding. In de praktijk komt het inmiddels al voor dat werknemers hun pensioenschade als gevolg van een terugval in de opbouw hebben meegenomen in hun vordering. Hoe rechters hiermee omgaan en in hoeverre dergelijke schade daadwerkelijk voor vergoeding in aanmerking komt, zal de komende tijd uit de rechtspraak moeten blijken.
Werknemers doen er verstandig aan hun persoonlijke situatie zorgvuldig te laten doorrekenen en zich goed te (laten) informeren over de keuzes die hun werkgever maakt. Alleen met een goed begrip van deze processen kan een werknemer beoordelen of de geboden compensatie recht doet aan de eigen situatie.
Is dat niet het geval, dan is het belangrijk om tijdig actie te ondernemen om pensioenschade zoveel mogelijk te voorkomen of te beperken.
De transitie naar het nieuwe pensioenstelsel maakt duidelijk dat pensioenschade niet langer een abstract risico is bij ontslag, maar een reëel en actueel vraagstuk.
Werknemers moeten hun rechten begrijpen en, indien nodig, actief hun situatie laten doorrekenen. Bij ontslag dienen werknemers, naast het verlies in inkomen, zich ook moeten afvragen welke gevolgen dit ontslag heeft op hun eigen pensioenopbouw.
In het volgende deel van dit drieluik gaan wij in op wat de transitie naar het nieuwe pensioenstelsel betekent voor de werkgever. Welke verantwoordelijkheden heeft zij, waar liggen de grootste uitdagingen en hoe kan zij haar organisatie goed voorbereiden? We laten zien wat er in de praktijk speelt en geven concrete handvatten om met vertrouwen de overstap te gaan maken.
Wilt u weten wat deze veranderingen voor u specifiek betekenen? Blijf op de hoogte van ons laatste nieuws of neem contact op met een van onze specialisten van Gommer Advocaten.
