Geplaatst op 16 december 2025
De verdeling van het pensioen in eigen beheer
Bij een scheiding vanaf 1 mei 1995 regelt de Wet verevening pensioenrechten bij scheiding (Wvps) de verdeling van pensioen. Anders gezegd de pensioenverevening. Het uitgangspunt is een verdeling bij helfte van het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk is opgebouwd. Dat geldt ook voor het pensioen dat tot 1 juli 2017 in eigen beheer is opgebouwd.
In deze bijdrage in de serie Pensioen en Echtscheiding wordt de verdeling van het pensioen in eigen beheer besproken.
Pensioen in eigen beheer
Tot 1 juli 2017 kon door een directeur grootaandeelhouder (DGA) pensioen in eigen beheer worden opgebouwd. De eigen BV treedt dan op als pensioenuitvoerder. Per 1 juli 2017 is pensioenopbouw in eigen beheer niet meer mogelijk. Een DGA kon ervoor kiezen het pensioen af te kopen, om te zetten in een oudedagsverplichting (ODV) óf het pensioen in de BV te laten staan. De vervolgvraag is dan wat de eventuele rechten van de (ex-)partner zijn bij scheiding.
Toepassing Wvps
Het ouderdomspensioen dat tijdens het huwelijk in eigen beheer is opgebouwd, en bij scheiding nog steeds in eigen beheer is ondergebracht, moet volgens de Wvps worden verdeeld. Tenzij de ex-partners hierover andere afspraken hebben gemaakt. De Wvps bepaalt daarnaast dat de (ex-)partner van de DGA bij scheiding ook recht heeft op het bijzonder partnerpensioen. Dit regelt de Wvps omdat pensioen in eigen beheer niet onder de Pensioenwet valt. De vervolgvraag is hoe de pensioenverdeling bij scheiding moet worden uitgevoerd?
Rechtstreeks recht
Wanneer binnen twee jaar melding is gemaakt van de scheiding bij de pensioenuitvoerder (de BV), heeft de ex-partner een rechtstreeks recht op uitbetaling en kan daarvoor de BV aanspreken. Dat kan ook door middel van het mededelingsformulier, zoals in een eerdere bijdrage besproken. Doe je dit niet? Dan zijn de ex-partners zelf verantwoordelijk voor de pensioenverdeling en het doen van de maandelijkse betalingen. Op dit punt wijkt de behandeling van het pensioen bij scheiding dan niet af. Pensioen in de eigen onderneming van de pensioengerechtigde brengt de ex-partner natuurlijk wel in een andere positie dan pensioen bij een pensioenfonds of een verzekeraar. De ex-partner loopt het ondernemingsrisico.
Het uitgangspunt: afstorting
In de jurisprudentie is om die reden bepaald dat het uitgangspunt bij scheiding is dat de pensioenaanspraak van de ex-partner uit de BV wordt gehaald. Namelijk door middel van afstorting van het kapitaal dat nodig is voor de financiering van de pensioenaanspraak van de ex-partner. Zodat dit bij een externe pensioenuitvoerder, meestal een verzekeraar of een eigen BV van de ex-partner, wordt ondergebracht. De gedachte hierachter is dat de ex-partner niet afhankelijk moet zijn en blijven van het beleid van de andere partner in de BV. En het risico dat het pensioen op de pensioendatum niet kan worden betaald. Dit leidt in de praktijk tot veel problemen en discussies en wordt in een aparte bijdrage verder toegelicht.
Lees ook
De hoofdpunten plus belangrijkste aandachtspunten bij (DGA-) Pensioen & Echtscheiding.
(DGA-) Pensioen & EchtscheidingAfkoop pensioen in eigen beheer
Het is ook mogelijk dat het pensioen in eigen beheer is afgekocht. En daarmee ook de pensioenrechten van de (ex-)partner bij een eventuele scheiding. Mogelijk heeft de partner meegetekend voor de afkoop. Bij scheiding bestaat er dan geen recht op pensioenvereveningvolgens de Wvps, doordat de pensioenrechten niet meer bestaan. De vervolgvraag is of de (ex-)partner destijds is gecompenseerd, óf dat dit alsnog moet gebeuren. Vanuit fiscaal oogpunt kan dit noodzakelijk zijn.
ODV
Ten slotte kan het zijn dat het pensioen in eigen beheer is omgezet in een oudedagsverplichting (ODV), als pensioenvoorziening voor de DGA in de BV. Een ODV staat als verplichting op de balans van de vennootschap. En moet binnen twintig jaar worden uitgekeerd. Dit is mogelijk vanaf de AOW-gerechtigde leeftijd, maar kan ook maximaal vijf jaar eerder ingaan.
Met de omzetting van de pensioenvoorziening in een ODV, heeft de (ex-)partner het recht op (een deel van) het pensioen verloren. De Wvps is hierop niet van toepassing. Het kan zijn dat hiervoor bij scheiding moet worden gecompenseerd. Voor zover dat ten tijde van de omzetting nog niet is gebeurd. Een splitsing van de ODV in een deel voor de ex-partner is mogelijk. Welk deel dan kan worden afgestort bijvoorbeeld in een lijfrenteproduct. Een andere mogelijkheid is om de toekomstige uitkeringen uit de ODV te splitsen. Laat je hierover ook (fiscaal) adviseren.
Vervolg serie Pensioen en Echtscheiding
Met deze blog in de serie Pensioen en Echtscheiding is een introductie gegeven van de behandeling van het pensioen in eigen beheer. Laat je over de pensioenverdeling adviseren. Ook vanwege de mogelijke fiscale gevolgen. In een volgende blog gaan we in op het afstorten van pensioenaanspraken en de problemen die dit met zich meebrengt.
Wil je meer weten over pensioen in eigen beheer? Download via onderstaande link onze whitepaper Pensioen & Echtscheiding. Ook vind je op onze website al verschillende artikelen over pensioen en scheiding.
Heb je een geschil met jouw ex-partner over de verdeling van het pensioen in eigen beheer? Of een discussie met de BV over de uitvoering daarvan? Dan staan onze advocaten jou graag te woord.
